Koku alma bozukluğu olarak da bilinen koku alma bozukluğu, kişinin koku alma duyusunu etkileyen bir durumdur.
Koku alma yeteneğinin kısmi kaybından kokuları algılayamamaya kadar değişebilir. Koku bozuklukları, burun ve sinüs enfeksiyonları, kafa yaralanmaları ve belirli kimyasallara maruz kalma gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Koku bozukluğunun ana semptomlarından biri, kokuları algılama yeteneğinin azalmasıdır. Bu, belirli kokuları koklama yeteneğinin kaybını ve ayrıca farklı kokuları ayırt edememe gibi durumlar görülür.
Koku bozuklukları sinir bozucu ve hatta tehlikeli olabilse de mevcut tedavi seçenekleri vardır. Bozukluğun altında yatan nedene bağlı olarak, tedaviler ilaçları, ameliyatı veya yaşam tarzı değişiklikleri gibi birçok yol ve yöntem kullanılabilir.
Koku Alma Bozukluğu Nedir?
Bir kişinin koku alma duyusunu etkileyen, kokuları algılama yeteneğinin kısmen veya tamamen kaybına kadar değişen tıbbi bir durumdur.
Koku Bozukluğunun birincil belirtilerinden biri, kokuları algılama yeteneğinin azalmasıdır. Bazı kokuları koklamada veya kokuları ayırt etmede güçlüklere neden olabilir. Ayrıca, bu duruma sahip bazı kişiler, gerçekte var olmayan bir kokuyu algıladıkları yerde hayali kokular da yaşayabilirler.
Koku Alma Bozukluğu Neden Olur?
Burun ve sinüs enfeksiyonları, burun pasajlarının iltihaplanmasına ve şişmesine neden olarak kokuları algılama yeteneğinin azalmasına neden olabilir.
Kafa yaralanmaları, koku alma sinirlerine veya kokuları işlemekten sorumlu beyin bölgelerine zarar vererek koku bozukluklarına yol açabilir. Pestisitler, çözücüler ve temizlik ürünleri gibi bazı kimyasallara maruz kalmak da koku alma sistemine zarar verebilir.
Yaşlanma, koku duyusunda doğal bir düşüşe neden olabilir. Yapılan araştırmalara göre, 70 yaşın üzerindeki insanların yaklaşık yüzde 30’unda bir dereceye kadar koku kaybı yaşandığı ortaya çıktı. Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı ve multipl skleroz gibi diğer tıbbi durumlar da koku alma bozukluklarına yol açabilir.
Koku Alma Bozukluğu Teşhisi Nasıl Yapılır?
Kişi koku alma bozukluğu şüphesi ile kulak burun boğaz uzmanına giderek süreci başlatabilir. Koku Bozukluğunun teşhisi genel olarak burun ve koku alma sisteminin fiziksel muayenesinin yanı sıra hastanın tıbbi geçmişinin ve aldığı ilaçların gözden geçirilmesi ile başlar.
Doktor ayrıca koku kaybının derecesini belirlemek için Pensilvanya Üniversitesi Koku Tanımlama Testi gibi koku testleri de yapabilir. Bazı durumlarda, herhangi bir yapısal anormalliği veya koku alma sistemindeki hasarı belirlemek için MRI veya CT taramaları gibi görüntüleme testleri gerekebilir. Koku bozukluğuna neden olabilecek altta yatan tıbbi durumları belirlemek için kan testleri de yapılabilir.
Koku Alma Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Koku Bozukluğunun tedavisi yukarıda da belirttiğimiz üzere hastalığın altında yatan nedene bağlı olarak değişir. Koku Bozukluğuna sinüs enfeksiyonu veya burun iltihabı neden oluyorsa, iltihabı azaltmak ve koku alma duyusunu eski haline getirmek için antibiyotikler veya steroidler kullanılabilir.
Bazı kişiler için koku eğitimi önerilebilir. Bu, beynin farklı kokuları tanımlaması için yeniden eğitilmesine yardımcı olmak için belirli kokulara maruz kalmak gibi birtakım durumlar söz konusu olabilir. Buna ek olarak sigara kullanımı varsa bunun ortadan kaldırılması da koku alımını sağlıklı hale getirir.